Anoniem interview over ‘Nadenken en Herdenken’

“IK BEN ZO BLIJ DAT JE MIJN ACHTERNAAM NIET HEBT”

Een interview met E. (25). Ze is geboren in Nederland als kleindochter van een Nederlandse oostfrontstrijder. Ze deelt haar gedachten over het taboe, schuld en angst. E. blijft liever anoniem.

Onafhankelijk Vlaanderen
“In het zuiden van het land gingen er stemmen op om onafhankelijk te worden. De Nazi’s beloofden onafhankelijkheid in ruil voor mankracht. Dat is een reden waarom mijn opa, de vader van mijn moeder, naar het oostfront ging. De andere was dat de Nazi’s en de katholieke kerk een soort keuze stelden: overwonnen worden door het communisme, of meevechten tegen de Russen. Mijn opa was niet anti-joods, hij was pro-Vlaanderen en anti-communisme. Daarom heeft hij zich toen aangemeld als vrijwilliger. Mijn oma bleef thuis, ze hadden toen al een kind. Ze trof nog eens een 15-jarige Duitse soldaat in haar huis aan, huilend van heimwee.”

Kamp Vught
“Toen de oorlog voorbij was, is hij terug naar Nederland komen lopen. Hij werd herkend, waarop hij afgevoerd werd naar kamp Vught. Mijn oma heeft zich toen ingespannen om hem daaruit te krijgen. Ondertussen werd hun huis leeggeroofd door verzetsmensen. Toen hij uit het kamp kwam kon hij nergens meer een baan krijgen, ondanks dat ze toen zijn verhuisd. Men wist ervan. Hij was ingenieur.”

Schuld en angst
“Mijn opa voelde zich ontzettend schuldig toen hij erachter kwam wat er werkelijk aan de hand was tijdens de oorlog. De holocaust. Hij besefte later pas dat hij aan de verkeerde kant had gestaan. ‘s Winters was hij erg depressief, het deed hem denken aan het koude Rusland en het leed dat hij daar had gezien. Mijn oma is altijd bang gebleven. Bang dat ze aangevallen zouden worden, of dat mijn opa mee zou moeten. Mijn moeder is opgegroeid in die situatie.”

Voorzichtig zijn
“Ik ben zelf opgevoed met het idee dat ik mijn mening maar beter niet kon geven. Dat ik maar beter geen artikelen kon schrijven, of anders alleen onder pseudoniem. Dat ik voorzichtig moest zijn met dingen over mezelf of mijn familie vertellen. Ik ben blij dat je mijn achternaam niet hebt, zei mijn moeder tegen me. Als ik vragen stelde waarom mijn moeder zo voorzichtig was, reageerde ze daar erg gepikeerd op. Dat vond ik vreemd, ik ben er vragen over gaan stellen. Zo kwam ik erachter.”

Dezelfde scheidslijnen als toen
“Ik durfde heel lang niets over mezelf te vertellen. Thuis werd er niet over gesproken, als we het over de Tweede Wereldoorlog hadden werd mijn moeder bedroefd of boos. Wat me ook erg raakte was de ophef over het voordragen van een gedicht tijdens de Dodenherdenking het afgelopen jaar. Volgens mij moet iedereen zijn familie kunnen herdenken en zijn verhaal kunnen vertellen, en moet je niet dezelfde scheidslijnen die toen bestonden weer in het leven roepen. Het raakte me dat tegen ons, de derde generatie, nog steeds gezegd werd: jullie horen er niet bij. Ook al kunnen wij er niets aan doen. Maar toch, ik zeg het niet zo snel tegen mensen. Sommigen hebben er veel emoties bij. Het feit dat ik dit interview anoniem geef en alleen buiten in een park durf te praten en niet thuis, zegt wel wat. Het kan je nog steeds kwalijk worden genomen.”

LEES VIA DEZE LINK MEER OVER DE BRON: website