Annelies Kok – Verborgen erfenissen

Auteur: Annelies Kok
Uitgeverij Elikser
Taal Nederlands
Datum 18 september 2020
Pagina’s 310
ISBN 9789463652377

Trefwoorden: NSB, Rijswijk, Duitsland, intergenerationeel overdracht

Samenvatting
Een waargebeurde familiegeschiedenis die begint in Duitsland rond 1927. Het vertelt het verhaal van drie generaties vrouwen: grootmoeder Katharina Friedrichs is een fervente aanhangster van Adolf Hitler. Haar dochter Liesel, geboren in 1920, gaat na een verblijf in Engeland het nationaalsocialisme met andere ogen zien. Ze komt hierdoor in conflict met haar moeder.

Liesel trouwt met de knappe Nederlander Henk Beek en gaat met hem in Rijswijk wonen. Het blijkt dat ze is terechtgekomen in een NSB-familie. Aan het einde van de oorlog, in maart 1945. wordt hun dochter Christel geboren. Het huwelijk is slecht, Liesel heeft het moeilijk als Duitse in Nederland, zeker nadat na de bevrijding Henk geïnterneerd wordt. Ze besluit van Henk te scheiden en keert samen met Christel terug naar Duitsland.

Dan begint het gevecht tussen de ouders om hun dochter. Henk ontvoert het kind en pas als Christel veertien is, ziet ze haar moeder weer. Christels moeilijke jeugd heeft invloed op haar als volwassen vrouw. Pas als haar ouders oud zijn weet zij zich enigszins met hen te verzoenen.

Het boek is het resultaat van vele interviews met de vrouw die in het boek Christel heet, van brieven en van onderzoek in onder andere het Nationaal Archief.

Tanja Blekkink – Nimmer bedankt

Auteur Tanja Blekkink
Datum Uitgifte:  augustus 2024
Uitgever: Eigen beheer
Taal Nederlands
Pagina’s: 182
ISBN: Geen

Trefwoorden: NSB, Tweede wereldoorlog, schaamte en schuld

Over de auteur

Tanja Blekkink (1962) groeide op met vragen over de Tweede Wereldoorlog die in haar familie vaak onbeantwoord bleven. Haar nieuwsgierigheid, gevoed door jeugdige lezing van talloze oorlogsboeken, leidde haar ertoe om de complexe familiegeschiedenis uiteindelijk zelf vast te leggen. Wat haar motiveerde, was de overtuiging dat zwijgen de last voor nieuwe generaties alleen maar verzwaart. Door dit boek te schrijven wilde zij bijdragen aan een eerlijker en opener gesprek over het verleden, zodat begrip en heling mogelijk worden.

Samenvatting

(AI gegenereerd)
Het valt meteen op hoe persoonlijk en tegelijk maatschappelijk relevant dit boek is. Tanja Blekkink brengt met grote zorgvuldigheid de verhalen van haar familie in kaart, die tijdens en na de Tweede Wereldoorlog te maken kregen met de zware gevolgen van collaboratie en stigmatisering. Het werk is geen droge geschiedschrijving, maar een indringend relaas waarin persoonlijke getuigenissen, historische bronnen en familieherinneringen samenkomen. Wat dit boek bijzonder maakt, is dat het de lezer niet alleen een inkijkje geeft in één familiegeschiedenis, maar ook een bredere spiegel biedt voor de samenleving. De vragen die de schrijfster zichzelf stelt – hoe ga je om met erfgoed van schaamte en schuld, hoe verhouden generaties zich tot elkaar, en welke rol speelt zwijgen in het doorgeven van trauma – overstijgen het persoonlijke en raken universele thema’s. Het boek nodigt uit tot reflectie en gesprek. De lezer wordt meegenomen op een reis die pijnlijk en confronterend kan zijn, maar ook helend en verrijkend. De schrijfster toont dat herinneren meer is dan feiten verzamelen: het is een proces van voelen, erkennen en soms opnieuw betekenis geven. De kracht van het boek ligt in de balans tussen historische precisie en emotionele waarachtigheid. De passages waarin familieleden aan het woord komen vormen een menselijke laag die de geschiedenis tastbaar maakt, en die lezers helpt zich in te leven in situaties die anders op afstand zouden blijven. Wat de schrijfster beoogde, was niet alleen het documenteren van een beladen familieverleden, maar ook het creëren van een veilige ruimte om te leren van het verleden. Door de complexiteit van goed en fout te tonen en ruimte te laten voor nuance, geeft ze lezers handvatten om eigen familiegeschiedenissen en maatschappelijke vraagstukken met meer mildheid te bekijken. De waarde van dit boek ligt daarmee in zijn vermogen om persoonlijke verhalen tot universele lessen te verheffen. Lezers leren dat openheid, ook over moeilijke onderwerpen, kan bijdragen aan begrip, verzoening en veerkracht – waarden die in onze tijd misschien wel urgenter zijn dan ooit.

Rachel de Meijer – Kleurhonger

Auteur: Rachel de Meijer
Uitgifte Magonia
Taal: Nederlands
Pagina’s: 258
ISBN: 9789492241894

Onderwerp: NSB, transgenerationeel trauma, collaboratie, roman

Samenvatting

Kleurhonger gaat over drie vrouwen, Pien, en haar twee dochters, Sterre en Eva. Ze worstelen alle drie op hun eigen manier met het verleden. Pien groeit als enig kind op in een NSB-gezin. Als een hooggeplaatste Duitser een kamer betrekt in hun huis, komt ook de minderjarige Pien in aanraking met de bezetter; ze krijgt een relatie met de 10 jaar oudere Duitser. Die relatie heeft grote gevolgen voor haar en zal haar leven tekenen. Dat trauma geeft ze door aan haar dochter Eva, die daar op haar beurt mee worstelt.

Als Sterre in haar leven komt worden zowel moeder als dochter gedwongen dat verleden onder ogen te zien.

Vanaf 9 oktober 2025 is het boek te bestellen via veel verschillende boekhandels, maar ook direct bij de uitgeverij: https://magonia.nl/

Henny Boogaard – Mijn levensverhaal als oorlogskind van een Duitse moeder

Auteur: Henny Boogaard
Uitgifte in eigen beheer
Taal: Nederlands
Pagina’s: 92

Onderwerp: Duitse moeder in WO2, Crackstate, NSB, doorwerking

Samenvatting

Dit boek gaat over mijn ervaring als kind van een Duitse moeder tijdens de Tweede Wereldoorlog.Met mijn verhaal wil ik vertellen hoe deze oorlog het leven van NSB ouders en dat van een kind met een Duitse ouder heeft beïnvloed. Helaas blijven de kinderen de grootste slachtoffers van elke oorlog.

Impressie:

= = = = 1945
Leeg Huis

In Crackstate zaten Zus en ik op een bankje bij de deur te janken. Ik was acht jaar en snapte er nog niet zoveel van, maar ik voelde dat het foute boel was.

De Sicherheitsdienst had vanuit Crackstate namens Hitler terreur uitgeoefend over Heerenveen en omgeving. Nu nam iemand van de Binnenlandse Strijdkrachten het stokje over. Hij stond te schreeuwen tegen mama en nam haar mee een kamer in. Op een gegeven moment werden Zus en ik weggestuurd en we liepen naar buiten. Zonder iemand erbij. Zus nam het initiatief. Ze zei: “We gaan naar huis, naar papa.”

We liepen achterom naar ons huis, maar ik bleef stokstijf voor het tuinpad staan. De deuren en de ramen stonden open. De gordijnen wapperden naar buiten. In de tuin lagen kapot gemaakte spullen en verscheurde foto’s. Ik durfde er niet langs. Zus ging naar binnen. Maar ze kwam al gauw terug. “Papa is er niet. En ons huis is helemaal leeggeroofd. Kasten, bedden, tafels, stoelen, keukengerei, eten, alles is weg, er is niks meer!”

Ook mijn poppen en ons konijn waren verdwenen.

= = = = 2025
Tachtig jaren na deze gebeurtenis vertel ik het verhaal van mijn jeugd.
Hoe kwamen wij in Crackstate terecht?
Waarom werd mijn moeder daar vastgehouden?
Waarom en door wie was ons huis leeggeroofd?
En hoe verging het ons daarna?

Het verhaal in mijn boek geeft antwoord op deze vragen.

Henny Boogaard
(geboren in 1936 als derde kind van een Duitse moeder en Nederlandse vader)

Elisabeth van Stekelenburg – Kinddrager, of: de kleine geschiedenis van een NSB-gezin

Titel: Kinddrager, of: de kleine geschiedenis van een NSB-gezin
Auteur: Elisabeth van Stekelenburg
Uitgever: in eigen beheer
Uitgiftedatum: 28 april 2025
ISBN: 9789465260068
Taal: Nederlands
Vorm: soft- cover
Pagina’s: 216

Trefwoorden: WO2, NSB, intergenerationeel trauma, collaborateur, internering, Winterhulp, WA, CABR

Samenvatting boek:

Op 18 september 1944 fietst een vader en NSB’er zijn stad Eindhoven uit, richting het nog bezette noorden, op de vlucht voor de geallieerden. Hij laat zijn vrouw en kinderen achter. Een dag later zal een bombardement hun straat treffen. Moeder wordt geweigerd bij de schuilkelder aan de andere kant van de straat. Ze verstopt zich in een grote kuil in de tuin, met haar baby en drie kleuters. Het duurt twee jaar voordat het gezin herenigd wordt. Al die tijd weet vader niet of zijn gezin nog in leven is.

Dit is het startpunt voor de auteur, hun kleindochter, die in 2015 haar grootvaders dossier opent in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging in Den Haag. Ze reconstrueert het oorlogsverhaal van een NSB- gezin, door letterlijk in zijn voetspoor te treden. Van Stekelenburg probeert het familieverhaal te ontrafelen, in een poging drie generaties bij elkaar te brengen. Ze wordt daarbij geholpen door háár vader, die na decennia van stilzwijgen gaat praten en zijn herinneringen deelt. Tijdens de zoektocht wordt zij echter geconfronteerd met haar eigen kindertijd. Terwijl ze dichter bij de waarheid komt, wordt haar vader steeds zieker. Hij zal zijn dochters boek niet meer kunnen lezen. Er is geen verzoening mogelijk. Of toch wel?

Verkooppunten: bestellen via elisabeth@portia68.nl; plaatselijke boekhandels in Amsterdam en regionale boekhandel te Aalten, Eindhoven, Zaltbommel, Haarlem; op bestelling via boekhandel/ CB; Boekengilde.