Stichting Werkgroep Herkenning
Mijn vader heeft als SSer na de oorlog geïnterneerd gezeten op de Eese bij Steenwijk. Ik kan daar echter helemaal geen informatie of verhalen over vinden. Ik zoek dus informatie of verhalen over dit kamp.
Ik hoor graag wie mij kan helpen hiermee.
Met vriendelijke groeten van Yvonne Veldhuizen
U kunt uw reactie sturen naar:
yvonne.veldhuizen@gmail.com
Auteur: Annelies Kok
Uitgeverij Elikser
Taal Nederlands
Datum 18 september 2020
Pagina’s 310
ISBN 9789463652377
Trefwoorden: NSB, Rijswijk, Duitsland, intergenerationeel overdracht
Samenvatting
Een waargebeurde familiegeschiedenis die begint in Duitsland rond 1927. Het vertelt het verhaal van drie generaties vrouwen: grootmoeder Katharina Friedrichs is een fervente aanhangster van Adolf Hitler. Haar dochter Liesel, geboren in 1920, gaat na een verblijf in Engeland het nationaalsocialisme met andere ogen zien. Ze komt hierdoor in conflict met haar moeder.
Liesel trouwt met de knappe Nederlander Henk Beek en gaat met hem in Rijswijk wonen. Het blijkt dat ze is terechtgekomen in een NSB-familie. Aan het einde van de oorlog, in maart 1945. wordt hun dochter Christel geboren. Het huwelijk is slecht, Liesel heeft het moeilijk als Duitse in Nederland, zeker nadat na de bevrijding Henk geïnterneerd wordt. Ze besluit van Henk te scheiden en keert samen met Christel terug naar Duitsland.
Dan begint het gevecht tussen de ouders om hun dochter. Henk ontvoert het kind en pas als Christel veertien is, ziet ze haar moeder weer. Christels moeilijke jeugd heeft invloed op haar als volwassen vrouw. Pas als haar ouders oud zijn weet zij zich enigszins met hen te verzoenen.
Het boek is het resultaat van vele interviews met de vrouw die in het boek Christel heet, van brieven en van onderzoek in onder andere het Nationaal Archief.
“Van reserveren tot ontdekken”
Door de bril van een Vriend van SWH, Tamara Vermeire:
Hoe reserveer je een computer bij het Nationaal Archief?
Dat bleek nog best een puzzel. De websites verwezen naar elkaar en pas op maandag om 13.00 uur verschenen de reserveringsmogelijkheden. Omdat ik had gehoord dat de plekken snel vol zaten, zette ik een alarm en zat klaar. Na een paar keer verversen kon ik eindelijk reserveren. Niet ingewikkeld, maar het mag van mij wel wat overzichtelijker.
Eerste bezoek – 17 juli
Op donderdag 17 juli vertrok ik naar het Nationaal Archief. Eerst een nieuw pasje laten maken (overgang van barcode naar QR-code) en bij de balie kreeg ik een kaartje met mijn computernummer. Ik schoof achter computer drie, omringd door mensen die al druk bezig waren. Een pop-up met tips verscheen en naast de computer lag geprinte uitleg.
Mijn zoektocht was niet gericht op één specifiek dossier. Degene die ik onderzoek heeft geen CABR-dossier, ondanks dat zij in 1944 naar Sudetenland vertrok en trouwde met een SS-officier. Toch hoopte ik haar naam of die van haar SS’er in andere dossiers te vinden. Tegen beter weten in zocht ik op haar namen – zonder resultaat. Verrassend genoeg vond ik wél de naam van mijn opa (‘de broer van’), die zelf ook geen CABR-dossier had, maar wel in een ander dossier voorkwam.
Zoeken en leren
Ik zocht verder op straatnamen en andere bekende namen. De zoekresultaten zijn duidelijk en geven snel context, maar helaas geen goede hits. Wel kon ik het dossier bekijken waarin mijn opa genoemd werd. Een medewerker gaf uitleg over hoe je CABR-dossiers het beste doorzoekt. Er is veel informatie, maar iets specifieks vinden blijft lastig. Een beveiliger wees me op een AI-functie die handschrift omzet naar getypte tekst – handig, maar niet altijd perfect.
Aan het eind van de dag had ik weinig concreets gevonden. Toch hielp een gesprek met een onderzoeker: daardoor ontdekte ik een ander dossier van mijn opa, van de zuiveringscommissie. Eerder was dat niet vindbaar, nu dus wel – waarschijnlijk dankzij digitalisering.
Vervolgonderzoek – 21 augustus
Een maand later bekeek ik dat dossier. Daarin stonden twee namen van NSB’ers aan wie mijn opa gelinkt was. Beide hadden een CABR-dossier: één digitaal, één fysiek. Het was interessant om te lezen wie zij waren en waar ze van verdacht werden. Uiteindelijk leverde het niets op voor mijn onderzoek, maar het gaf wel nieuwe inzichten. Tijdens mijn tweede bezoek had ik geen computer gereserveerd en kon ik er toch bij, omdat iemand niet was komen opdagen. Dus last minute wat op kunnen zoeken.
Mijn conclusie
Ik ben nog steeds actief met mijn onderzoek. Jammer dat ik thuis niet even in een dossier kan kijken als ik een naam tegenkom. Online toegang helpt enorm: ik heb dossiers gezien die ik anders nooit had bekeken. Het scherm maakt snel duidelijk of er iets te vinden is, maar echt begrijpen doe je pas met het fysieke dossier in handen.
Het is wel een uitdaging om een computer te reserveren – er zijn er maar vijf. Voor mij is Den Haag dichtbij, maar voor anderen is dat een drempel. Hopelijk wordt het in de toekomst makkelijker én toegankelijker voor iedereen.
✅ Heeft u onlangs het Nationaal Archief bezocht?
Heeft u ervaring met het Nationaal Archief? Deel uw tips of vragen met ons – we bundelen ze graag in een volgende SWH Update! Uw input is waardevol in onze gesprekken met Oorlog voor de Rechter. Stuur een mail naar: secretariaat@werkgroepherkenning.nl
Jelle Krekels (journalist AD) heeft samen met Jos Hermans en Dani Raemakers uit Heythuysen het afgelopen halfjaar gewerkt aan een podcast.
Deze podcast gaat over de nazi-eliteschool voor meisjes die tijdens de Tweede Wereldoorlog was gevestigd in het Sint-Elisabethklooster in Heythuysen. Zo’n zelfde school voor jongens zat in het jezuïtenklooster in Valkenburg en dit waren de enige twee nazi-elitescholen in Nederland. Aan deze podcast hebben ook twee personen meegewerkt nav onze oproep destijds bij Werkgroep Herkenning. Deze komen in aflevering 4 aan bod. Onderstaand informatie over deze podcast:
“Wat als het onschuldige decor uit je jeugd een gruwelijke geschiedenis verbergt? Journalist Jelle Krekels duikt in de verborgen geschiedenis van het klooster naast zijn ouderlijk huis in het Limburgse Heythuysen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd dit klooster bezet door de nazi’s. SS-leider Heinrich Himmler en zijn illustere vriendin Julia op ten Noort vormden het om tot de Reichsschule Heythuysen – een eliteschool voor nazimeisjes. De meisjesschool werd opgericht met maar één doel: het kweken van een superieur mensenras dat de nieuwe elite voor het Derde Rijk zou worden.”
Hitlers Meisjesschool is een podcast van het AD en de aangesloten regionale dagbladen.
Link naar Spotify: https://spotify.link/sGFQwfQtWXb
Link naar AD: https://www.ad.nl/podcasts/hitlers-meisjesschool-108086
In de meeslepende serie duikt initiatiefnemer en theatermaker Ton samen met zijn collega’s David en Marijke in de familiegeschiedenis van Ton. Is nu eindelijk de tijd rijp om vragen te stellen over dat grote taboe in zijn eigen familie? Een zoektocht naar wat een NSB-verleden doet met een familie en hoe het zwijgen aan de keukentafel generaties later nog steeds zijn stempel drukt. De serie neemt je mee door archieven en langs gesprekken met familie en deskundigen. Terwijl de ontdekkingen die zij doen Ton steeds meer raken, blijkt hoe een kleine familiegeschiedenis de grote geschiedenis raakt.
Meer afleveringen: Podcast ‘Uit Schaamte’
In de achtste aflevering van de podcast Utrecht ten tijde van oorlog keert men terug naar de beladen periode na de bevrijding. Er wordt gesproken met journalist en historicus Rianne Oosterom, die onderzoek deed naar het kaalscheren van vrouwen. Zij vertelt ons meer over deze pijnlijke geschiedenis en het blijvende trauma dat het heeft achtergelaten. Ook spreekt men met historicus en schrijver Ad van Liempt. Hij helpt de omstandigheden na de bevrijding beter te begrijpen en vertelt over de misstanden in de interneringskampen.
Meer afleveringen: Utrecht ten tijde van oorlog